25/05/08

Carapuchiña vermella alén do mar

Gustavo Martín Garzo (O segredo dos contos) define o poder que nos fornecen os contos: "Adentrarnos en los pensamientos secretos de los seres que amamos, eso es lo que nos permiten los cuentos."



-No quiero que te vayas, madame Bartholdi. ¿Qué voy a hacer sin ti? Me quedo como metida en un laberinto.

-Procura encontrar tu camino en el laberinto -le dijo ella-. Quien no ama la vida no la encuentra. Pero tú la amas mucho. Además, aunque no me veas, yo no me voy, siempre estaré a tu lado. Pero no llores. Cualqueir situación se puede volver del revés en un minuto. Ésa es la vida.

Sara se empino para darle un beso. No podía evitar el llanto.

-Y no olvides una cosa -le dijo miss Lunatic-. No hay que mirar nunca para atrás. En todo puede surgir una aventura. Pero ante las ansias de la nueva aventura, hay como un miedo por abandonar la anterior. Plántale cara a ese miedo. Pp. 180-181.



Carmen Martín Gaite (1990) Caperucita en Manhattan. Madrid: Siruela

Segiusz Piasecki (2006) El enamorado de la Osa Mayor. Barcelona: Acantilado. Tradución de J. Slawpmirski e A. Rubió.

Sentir a neve

Un libro desigual que vai esmorecendo segundo avanzamos na súa lectura. Na primeira parte da novela destaca a protagonista ben deseñada, interesante e construída sen demasiadas fisuras. A intriga e as descricións son certeiras e con engado. A partir da segunda parte, a lectura perde folgos, o lector comeza a perderse e, á xeito de globo que se desincha, a novela perde folgos. Sóbranlle moitas moitas páxinas.


Peter Hoeg (1997) La señorita Smila y su especial percepción de la nieve. Barcelona: Tusquest. Tradución de Ana Sofía Pascual.

Persépolis



23/05/08

As voces dos que dormen



La voz dormida de Dulce Chacón cóntanos a dura vida das mulleres republicanas nos cárceres franquistas. É o relato das vidas dos combatentes anónimos que non estaban preparados para perder a Guerra Civil e nas páxinas da novela asistimos ao sufrimento innecesario dun monte de personaxes que capítulo a capítulo van tecendo e destecendo as súas vidas truncadas.

Dulce Chacón permítenos oír a todas aquelas voces que aínda tiñan unha historia que contar sobre a contenda española e que ata o momento estaban ben durmidas ou ben silenciadas. Unha novela sobre sentimentos, pero que consegue non caer na sensibleira nin na lágrima fácil e que nos achega a uns acontecementos aínda vivos da nosa historia.

Dulce Chacón (2006) La voz dormida. Madrid: Punto de Lectura.

07/05/08

Relecturas musicadas: Celso Emilio Ferreiro na longa noite de pedra

Deitado frente ao mar

Lingoa proletaria do meu pobo,
eu fáloa porque sí, porque me gosta,
porque me peta e quero e dame a gaña;
porque me sai de dentro, alá do fondo
dunha tristura aceda que me abrangue
ao ver tantos patufos desleigados,
pequenos mequetrefes sin raíces
que ao pór a garabata xa nan saben
afirmarse no amor dos devanceiros,
falar a fala nai,
a fala dos abós que temos mortos,
e ser, co rostro erguido,
mariñeiros, labregos do lingoaxe,
remo i arado, proa e rella sempre.
Eu fáloa porque sí, porque me gosta
e quero estar cos meus, coa xente miña,
perto dos homes bos que sofren longo
unha historia contada noutra lingoa.
Non falo pra os soberbios,
non falo pra os ruis e poderosos,
non falo pra os finchados,
non falo pra os valeiros,
non falo pra os estúpidos,
que falo pra os que agoantan rexamente
mentiras e inxusticias de cotío;
pra os que súan e choran
un pranto cotidián de volvoretas,
de lume e vento sobre os ollos núos.
Eu non podo arredar as miñas verbas
de tódolos que sofren neste mundo.
E ti vives no mundo, terra miña,
berce da miña estirpe,
Galicia, dóce mágoa das Españas,
deitada rente ao mar, ise camiño...

03/05/08

Para gustos fixéronse colores! Deliciosa reedición dun clásico


Porque hai un montón de xente que aínda non sabe o conto...


A galiña azul


Estes días anda o pobo un pouco alborotado. Acórdaste dun rapaz que se chama Lorenzo e que andaba sempre na compaña dun can pequeniño de rabo zuro? Pois Lorenzo ten unha galiña azul con cinco plumas vermellas na á dereita.
É unha galiña moi bonita e moi rara. Pon ovos de colores. Xa puxo dous marelos, un rosa e tres verdemar. Ademais non di cacaracá como as outras galiñas, senón que di cocorocó. E isto ten preocupadas as autoridades.
Tan preocupadas as ten que hai catro días chegoulle un oficio a Lorenzo pedíndolle que entregase a galiña polas boas. Lorenzo negouse, porque aínda que lle din que só é para que a vexa un veterinario, o certo é que, segundo dixo o señor Casimiro, o porteiro do Concello, a galiña vana matar.
O alcalde, Manolito Listón, dixo nunhas declaración que fixo para a televisión e para os xornais, que non se podía tolerar a existencia dunha galiña azul, porque, segundo Manolito Listón, unha galiña azul que pon ovos de colores e que di cocorocó en vez de cacaracá non é unha galiña como é debido.
O caso é que o pobo anda todo alborotado e o pobre Lorenzo non levanta cabeza.
Antes paseaba todo contento coa súa galiña pola rúa, pero agora está na casa e algúns din que a galiña a ten disfrazada de branco para que non lla coñezan. Pero de certo, pouco se sabe.
Eu non sei que vai pasar, porque os veciños están de parte de Lorenzo e da galiña. Non teñas pena, que xa che contarei en que queda isto.
Lorenzo encárgame que che dea lembranzas del e da súa galiña azul.


O final da historia da galiña azul


Sabes que se arranxou o asunto da galiña azul de Lorenzo?
Verás. O día aquel que che escribín contándoche todo, resulta que a iso das cinco da tarde chegaron os gardas a buscar a galiña azul, de parte de Manolito Listón. Ía moito sol e podía ser un día ben ledo se non fose pola pena que tiñamos todos.
A xente congregouse diante da casa de Lorenzo. Habería para aí máis de mil persoas. Eu tamén fun.
A que non adiviñas o que pasou? Pois o día anterior discorreu que a mellor maneira de arranxar as cousas sería tinguir de azul todas as galiñas do lugar, pintándolles de vermello cinco plumas da á dereita e despois soltalas arredor da galiña azul de Lorenzo. Como nós non temos galiñas na casa, eu fun mercar unha á feira de Allariz e tinguina de azul tamén.
Cando chegaron os gardas, atoparon tanta galiña igual que non sabían cal era a de Lorenzo.
Só houbo un pequeno despiste. Foi cousa de Leoncio, que se trabucou e apareceu cunha galiña pintada de vermello. Cando lla viron os gardas, queríanlla matar. Se o vises escapar coa súa galiña debaixo do brazo e berrando: "Para gustos fixéronse colores!"
Agora o Manolito Listón di que cando chova se vai arranxar, que as galiñas han perder o tinte e que entón, xa veremos... Pero polo de agora vai moita calor e temos o verán enteiro por diante.
De momento, Lorenzo anda amestrando a galiña para que, ao menos en público, aprenda a dicir cacaracá en vez de cocorocó.
Claro que a xente do lugar ten un contrasinal para coñecer a verdadeira galiña azul. Xa cho direi cando veñas.


Carlos Casares (2007) A galiña azul. Vigo: Galaxia.

Por que ouvea o muiñeiro?

Gunar Huttunen decide comezar de novo a súa vida no norte do país, Finlandia, e merca a acea de Suukoski, á beira do Kemi. Os veciños da
aldea agradecerán que o muíño volva funcionar e mesmo iranse achegando
curiosos coñecer a Huttunen. A pequena aldea finesa asistirá entre risos ás imitacións que con moita arte fai o muiñeiro pero, engorde, pasarán do desconcerto á xenreira, xa que Gunar ademais de todas as súas extravagancias ten un costume ben peculiar: o muiñeiro non pode evitar
ouvear cando está amorriñado. Cando os veciños non aturan máis os laios, a
novela amósanos o enfrontamento do home contra o home -as forzas vivas da vila á caza do muiñeiro-, o home fronte á natureza, á soidade, á tolemia, ao amor, etc. O muiñeiro ouveador é a segunda das novelas de Arto Paasilina que chega ás mans dos lectores galegos grazas ás traducións de Rinoceronte, neste caso de Tomás González Ahola. Podemos ler na nosa lingua a un dos autores máis vendidos das letras finesas. Un escritor polifacético, que antes de frade foi cociñeiro: gardabosques, xornalista, poeta... e que amosa todas as súas facianas nas súas novelas.
O gardabosques respectuoso e protector agroma nas paisaxes, na descrición da vida do campo,
nos traballos coma carpinteiro que desenvolve Gunar; o xornalista deixa ver as suás maneiras na
narración dunha crónica, aínda que non pode evitar poñerse de parte dalgúns dos seus personaxes -o muiñeiro, Sanelma, o carteiro, o policía- e na contra doutros -o tendeiro, o médico, o comisario, os ricos propietarios- ; o poeta sobrancea nalgunha das descricións e mais nas reflexións que a lectura da novela suscita no lector.
Alén disto, Paasilina caracterízase por unha escrita clara e sinxela que dosifica con acerto a
comicidade. Xoga en todo momento a sorprender o lector e ganduxa historias imposibles que,
despois de lelas, fan que comprendamos por que é considerado un dos narradores máis habelinciosos das letras comtemporáneas e amais, converte os seus homes duros, lapóns afeitos a traballar arreo, en tipos universais, polo que a historia do muíño de Suukoski ben podería ambientarse ou suceder en calquera aldea galega.
Un libro exquisito exquisitamente traducido ao galego e que é de lectura imperdoable para todos aqueles que queiran gozar dunha boa novela.

Arto Paasilina (2007) O muiñeiro ouveador. Cangas: Rinoceronte. Tradución de Tomás González Ahola.

02/05/08

Perigo?

Stefan Bollmann (2006) Las mujeres, que leen, son peligrosas. Madrid: Maeva.

01/05/08

Non lle deas un peixe, apréndelle a pescar


Paul Torday (2007) La pesca de salmón en Yemen. Barcelona: Salamandra. Tradución de Luis Murillo Fort.

Finn Family Moomintroll


Capítulo I

En el que Mumin, Manrico y Esnif se encuentran el sombrero del mago. Luego aparecen de pronto cinco nubes y el Jemulen logra inventar otro pasatiempo.

Así comezan as aventuras da familia Mumin. Unha serie de libros que non perdeu a forza cos anos, se non que se converteu por dereito propio nun clásico da literatura infantil e xuvenil. O val de Mumin (supoñemos que en Finlandia) é o fogar de diferentes especies de seres, principalmente trols, onde cada primavera se viven grandes aventuras, todas elas do máis rechamante e pintoresco, como sucede nesta ocasión que atopan o sombreiro dun mago que transforma todo o que lle cae no interior no máis inesperado (incluso o propio Mumin que se agocha embaixo do sombreiro, acaba converténdose nun bicho estraño e feuchiño que ninguén recoñece)
Son historias cheas de imaxinación nas que destaca o humor, a fantasía e a calidade narrativa.

Tove Jansson (2006) La familia Mumin. Barcelona: Noguer. Tradución de María Luisa Borrás.