Quen necesita a Sherlock Holmes?

A vida en casa allea

Amor aos libros

Ao día seguinte a miña avoa comezou a contarme contos.
Fíxoo seguramente
para arrincarnos da nosa enorme tristeza. Roald Dahl, As bruxas

Se hai un libro, neste caso unha triloxía, que reflicta á perfección o amor á lectura e aos libros sería, para min, Corazón de tinta, Sangre de tinta e a tan degorada Muerte de tinta (que dende a semana pasada está por fin nas librerías). Esta obra da escritora alemá Cornelia Funke invítanos a viaxar aos libros (literal), a fluctuar entre a realidade e a ficción, entre os bos e os malos, Fai unha declaración de amor aos libros que non lembraba eu dende Farenheit 451 e xoga tamén coa maxia.

Lengua de Brujo, o pai de Meggie, ten o don de dar vida aos personaxes dos libros cando le en voz alta, pero a cambio, o libro leva para o seu mundo a unha persoa do noso. Por suposto, Meggie, herda o don de seu pai... E así comezará esta historia, cando á porta da casa vén petar un estraño personaxe...

A semana pasada, en "Babelia" (xa sabedes iso de que se non sae recensionado en "Babelia", o libro non existe) falábase dunha serie de libros no ronsel de Harry Potter -Carmen Mañana, "La estela de Harry Potter"- e malia que Cornelia Funke é coñecida coma a J.K. Rowling alemá, eu creo que xa lle gustaría a Potter parecerse sequera unha migalliña a Meggie. Calidade é calidade e esta triloxía repártea a cachón, ademais de ser unha homenaxe respectuosa aos clásicos de todos os tempos e unha obra nova, ben escrita e que nos fai mesmo comprobar se nós, pobres mortais, tamén temos o don.

Pois iso, aínda non o lemos (pronto caerá nas nosas mans), pero seguro seguro que Muerte de Tinta non nos ha decepcionar e ha poñer broche de ouro ás aventuras de Dedo Polvoriento, Mo, Ellie e, por suposto, a nosa Dorothy: Meggie.

"Las palabras.
Las palabras llenaron la noche como el aroma de flores invisibles. Unas palabras hechas a la medida, creadas a partir del libro que Farid sostenía con firmeza, ensambladas por las manos de Orfeo, pálidas como la masa, hasta adquirir de nuevo sentido. Hablaban de otros mundos, de un mundo lleno de prodigios y espantos. Farid aguzó el oído, olvidándose del tiempo. Ya ni siquiera confiaba en su existencia. Sólo existía la voz de Orfeo (...). Lo hacía desaparecer todo, la calle llena de baches y las casas míseras del final, la farola, el muro sobre el que se sentaba Orfeo, incluso la luna sobre los árboles negros. Y el aire desprendió de repente un olor exótico y dulzón..." p. 23 Cornelia Funke (2005) Sangre de Tinta. Madrid: Siruela.

Durmo, dormes, dorme

Annelies Verbeke (2008) ¡Duerme! Barcelona: Seix Barral. Tradución de Conchita Alegre Gil.

A estrada

Novela de lectura fácil que lembra na súa totalidade a eses telefilmes que botan en todas as canles as tres e media e que axudan na ben merecida sesta.

Un pai e un fillo, tras unha catástrofe (non sabemos cal) percorren unha estrada estadounidense na procura dos "homes bos" e das cálidas terras do sur. Na súa monótona andaina hanse atopar en toda clase de situacións complicadas: homes que comen os seus fillos, fame, enfermidade, a morte de deus...

As imaxes e situacións que se nos presentan na lectura non deixan de ser unha amalgama do xa coñecido: Mad Max, O planeta dos simios, Soy leyenda... Esta novela sería un spin off do consolidado xénero de cine de catástrofes e malia que as súas descricións non deixan de ser moi boas, non nos achega nada novo.

Cormac MacCarthy (2007) La carretera. Barcelona: Mondadori. Traducción de Luis Murillo Fort.

Carapuchiña vermella alén do mar

Gustavo Martín Garzo (O segredo dos contos) define o poder que nos fornecen os contos: "Adentrarnos en los pensamientos secretos de los seres que amamos, eso es lo que nos permiten los cuentos."

-No quiero que te vayas, madame Bartholdi. ¿Qué voy a hacer sin ti? Me quedo como metida en un laberinto.

-Procura encontrar tu camino en el laberinto -le dijo ella-. Quien no ama la vida no la encuentra. Pero tú la amas mucho. Además, aunque no me veas, yo no me voy, siempre estaré a tu lado. Pero no llores. Cualqueir situación se puede volver del revés en un minuto. Ésa es la vida.

Sara se empino para darle un beso. No podía evitar el llanto.

-Y no olvides una cosa -le dijo miss Lunatic-. No hay que mirar nunca para atrás. En todo puede surgir una aventura. Pero ante las ansias de la nueva aventura, hay como un miedo por abandonar la anterior. Plántale cara a ese miedo. Pp. 180-181.

Carmen Martín Gaite (1990) Caperucita en Manhattan. Madrid: Siruela

Segiusz Piasecki (2006) El enamorado de la Osa Mayor. Barcelona: Acantilado. Tradución de J. Slawpmirski e A. Rubió.

Sentir a neve

Un libro desigual que vai esmorecendo segundo avanzamos na súa lectura. Na primeira parte da novela destaca a protagonista ben deseñada, interesante e construída sen demasiadas fisuras. A intriga e as descricións son certeiras e con engado. A partir da segunda parte, a lectura perde folgos, o lector comeza a perderse e, á xeito de globo que se desincha, a novela perde folgos. Sóbranlle moitas moitas páxinas.

Peter Hoeg (1997) La señorita Smila y su especial percepción de la nieve. Barcelona: Tusquest. Tradución de Ana Sofía Pascual.

Persépolis

As voces dos que dormen

La voz dormida de Dulce Chacón cóntanos a dura vida das mulleres republicanas nos cárceres franquistas. É o relato das vidas dos combatentes anónimos que non estaban preparados para perder a Guerra Civil e nas páxinas da novela asistimos ao sufrimento innecesario dun monte de personaxes que capítulo a capítulo van tecendo e destecendo as súas vidas truncadas.

Dulce Chacón permítenos oír a todas aquelas voces que aínda tiñan unha historia que contar sobre a contenda española e que ata o momento estaban ben durmidas ou ben silenciadas. Unha novela sobre sentimentos, pero que consegue non caer na sensibleira nin na lágrima fácil e que nos achega a uns acontecementos aínda vivos da nosa historia.

Dulce Chacón (2006) La voz dormida. Madrid: Punto de Lectura.

Chegou o día, chegou a romaría

Relecturas musicadas: Celso Emilio Ferreiro na longa noite de pedra

Deitado frente ao mar

Lingoa proletaria do meu pobo,
eu fáloa porque sí, porque me gosta,
porque me peta e quero e dame a gaña;
porque me sai de dentro, alá do fondo
dunha tristura aceda que me abrangue
ao ver tantos patufos desleigados,
pequenos mequetrefes sin raíces
que ao pór a garabata xa nan saben
afirmarse no amor dos devanceiros,
falar a fala nai,
a fala dos abós que temos mortos,
e ser, co rostro erguido,
mariñeiros, labregos do lingoaxe,
remo i arado, proa e rella sempre.
Eu fáloa porque sí, porque me gosta
e quero estar cos meus, coa xente miña,
perto dos homes bos que sofren longo
unha historia contada noutra lingoa.
Non falo pra os soberbios,
non falo pra os ruis e poderosos,
non falo pra os finchados,
non falo pra os valeiros,
non falo pra os estúpidos,
que falo pra os que agoantan rexamente
mentiras e inxusticias de cotío;
pra os que súan e choran
un pranto cotidián de volvoretas,
de lume e vento sobre os ollos núos.
Eu non podo arredar as miñas verbas
de tódolos que sofren neste mundo.
E ti vives no mundo, terra miña,
berce da miña estirpe,
Galicia, dóce mágoa das Españas,
deitada rente ao mar, ise camiño...

Para gustos fixéronse colores! Deliciosa reedición dun clásico

Porque hai un montón de xente que aínda non sabe o conto...

A galiña azul

Estes días anda o pobo un pouco alborotado. Acórdaste dun rapaz que se chama Lorenzo e que andaba sempre na compaña dun can pequeniño de rabo zuro? Pois Lorenzo ten unha galiña azul con cinco plumas vermellas na á dereita.

É unha galiña moi bonita e moi rara. Pon ovos de colores. Xa puxo dous marelos, un rosa e tres verdemar. Ademais non di cacaracá como as outras galiñas, senón que di cocorocó. E isto ten preocupadas as autoridades.

Tan preocupadas as ten que hai catro días chegoulle un oficio a Lorenzo pedíndolle que entregase a galiña polas boas. Lorenzo negouse, porque aínda que lle din que só é para que a vexa un veterinario, o certo é que, segundo dixo o señor Casimiro, o porteiro do Concello, a galiña vana matar.

O alcalde, Manolito Listón, dixo nunhas declaración que fixo para a televisión e para os xornais, que non se podía tolerar a existencia dunha galiña azul, porque, segundo Manolito Listón, unha galiña azul que pon ovos de colores e que di cocorocó en vez de cacaracá non é unha galiña como é debido.

O caso é que o pobo anda todo alborotado e o pobre Lorenzo non levanta cabeza.

Antes paseaba todo contento coa súa galiña pola rúa, pero agora está na casa e algúns din que a galiña a ten disfrazada de branco para que non lla coñezan. Pero de certo, pouco se sabe.

Eu non sei que vai pasar, porque os veciños están de parte de Lorenzo e da galiña. Non teñas pena, que xa che contarei en que queda isto.

Lorenzo encárgame que che dea lembranzas del e da súa galiña azul.

O final da historia da galiña azul

Sabes que se arranxou o asunto da galiña azul de Lorenzo?

Verás. O día aquel que che escribín contándoche todo, resulta que a iso das cinco da tarde chegaron os gardas a buscar a galiña azul, de parte de Manolito Listón. Ía moito sol e podía ser un día ben ledo se non fose pola pena que tiñamos todos.

A xente congregouse diante da casa de Lorenzo. Habería para aí máis de mil persoas. Eu tamén fun.

A que non adiviñas o que pasou? Pois o día anterior discorreu que a mellor maneira de arranxar as cousas sería tinguir de azul todas as galiñas do lugar, pintándolles de vermello cinco plumas da á dereita e despois soltalas arredor da galiña azul de Lorenzo. Como nós non temos galiñas na casa, eu fun mercar unha á feira de Allariz e tinguina de azul tamén.

Cando chegaron os gardas, atoparon tanta galiña igual que non sabían cal era a de Lorenzo.

Só houbo un pequeno despiste. Foi cousa de Leoncio, que se trabucou e apareceu cunha galiña pintada de vermello. Cando lla viron os gardas, queríanlla matar. Se o vises escapar coa súa galiña debaixo do brazo e berrando: "Para gustos fixéronse colores!"

Agora o Manolito Listón di que cando chova se vai arranxar, que as galiñas han perder o tinte e que entón, xa veremos... Pero polo de agora vai moita calor e temos o verán enteiro por diante.

De momento, Lorenzo anda amestrando a galiña para que, ao menos en público, aprenda a dicir cacaracá en vez de cocorocó.

Claro que a xente do lugar ten un contrasinal para coñecer a verdadeira galiña azul. Xa cho direi cando veñas.

Carlos Casares (2007) A galiña azul. Vigo: Galaxia.

Por que ouvea o muiñeiro?

Gunar Huttunen decide comezar de novo a súa vida no norte do país, Finlandia, e merca a acea de Suukoski, á beira do Kemi. Os veciños da
aldea agradecerán que o muíño volva funcionar e mesmo iranse achegando
curiosos coñecer a Huttunen. A pequena aldea finesa asistirá entre risos ás imitacións que con moita arte fai o muiñeiro pero, engorde, pasarán do desconcerto á xenreira, xa que Gunar ademais de todas as súas extravagancias ten un costume ben peculiar: o muiñeiro non pode evitar
ouvear cando está amorriñado. Cando os veciños non aturan máis os laios, a
novela amósanos o enfrontamento do home contra o home -as forzas vivas da vila á caza do muiñeiro-, o home fronte á natureza, á soidade, á tolemia, ao amor, etc. O muiñeiro ouveador é a segunda das novelas de Arto Paasilina que chega ás mans dos lectores galegos grazas ás traducións de Rinoceronte, neste caso de Tomás González Ahola. Podemos ler na nosa lingua a un dos autores máis vendidos das letras finesas. Un escritor polifacético, que antes de frade foi cociñeiro: gardabosques, xornalista, poeta... e que amosa todas as súas facianas nas súas novelas.
O gardabosques respectuoso e protector agroma nas paisaxes, na descrición da vida do campo,
nos traballos coma carpinteiro que desenvolve Gunar; o xornalista deixa ver as suás maneiras na
narración dunha crónica, aínda que non pode evitar poñerse de parte dalgúns dos seus personaxes -o muiñeiro, Sanelma, o carteiro, o policía- e na contra doutros -o tendeiro, o médico, o comisario, os ricos propietarios- ; o poeta sobrancea nalgunha das descricións e mais nas reflexións que a lectura da novela suscita no lector.
Alén disto, Paasilina caracterízase por unha escrita clara e sinxela que dosifica con acerto a
comicidade. Xoga en todo momento a sorprender o lector e ganduxa historias imposibles que,
despois de lelas, fan que comprendamos por que é considerado un dos narradores máis habelinciosos das letras comtemporáneas e amais, converte os seus homes duros, lapóns afeitos a traballar arreo, en tipos universais, polo que a historia do muíño de Suukoski ben podería ambientarse ou suceder en calquera aldea galega.
Un libro exquisito exquisitamente traducido ao galego e que é de lectura imperdoable para todos aqueles que queiran gozar dunha boa novela.

Arto Paasilina (2007) O muiñeiro ouveador. Cangas: Rinoceronte. Tradución de Tomás González Ahola.

Perigo?

Stefan Bollmann (2006) Las mujeres, que leen, son peligrosas. Madrid: Maeva.

Non lle deas un peixe, apréndelle a pescar

Paul Torday (2007) La pesca de salmón en Yemen. Barcelona: Salamandra. Tradución de Luis Murillo Fort.

Finn Family Moomintroll

Capítulo I

En el que Mumin, Manrico y Esnif se encuentran el sombrero del mago. Luego aparecen de pronto cinco nubes y el Jemulen logra inventar otro pasatiempo.

Así comezan as aventuras da familia Mumin. Unha serie de libros que non perdeu a forza cos anos, se non que se converteu por dereito propio nun clásico da literatura infantil e xuvenil. O val de Mumin (supoñemos que en Finlandia) é o fogar de diferentes especies de seres, principalmente trols, onde cada primavera se viven grandes aventuras, todas elas do máis rechamante e pintoresco, como sucede nesta ocasión que atopan o sombreiro dun mago que transforma todo o que lle cae no interior no máis inesperado (incluso o propio Mumin que se agocha embaixo do sombreiro, acaba converténdose nun bicho estraño e feuchiño que ninguén recoñece)

Son historias cheas de imaxinación nas que destaca o humor, a fantasía e a calidade narrativa.

Tove Jansson (2006) La familia Mumin. Barcelona: Noguer. Tradución de María Luisa Borrás.

Nancy Mitford (2006) Amor en clima frío. Barcelona: Libros del Asteroide. Tradución de Miguel Martínez-Lage.

A vida en píldoras

-¿Acaso es doloroso imaginar que una enfermedad pueda ser una
suerte?

-Es extraño decir eso...

-Quizás sea vuestra peor desgracia y vuestra mejor suerte...

¿Quizás se abre los ojos acerca de algunas cosas
esenciales?... (...)

-¡Ahí te proyectas!¡No vayas tan lejos!

Confórmate sólo con apreciar a tiempo las cosas que tienen un
final... pp. 172-3

Píldoras azules é a historia dun amor que ten coma mar de fondo a enfermidade e mais o día a día. Transmítenos con mestría os sentimentos, as loitas e as conquistas dos protagonistas: o debuxante do cómic, que converte esta novela nunha especie de diario persoal, e a súa moza. Cati e Fred, o seu bebé, o médico que os atende... todos eles permítennos albiscar a realidade do vih sen dramatismos; convertida no libro nun inmenso rinoceronte branco que pasea e vive canda a parella. Debuxos elegantes e textos certeiros (a explicación de por que Fred quere a Cati é unha das mellores declaracións de amor de todos os tempos) que nos deixan unha sensación de tenrura, mesmo tempo despois de acabar o libro.

Frederik Peeters (2006) Píldoras azules. Bilbao: Astiberri. Tradución de Gaizka e Javier Zalbidegoitia Bartual.

As nenas xa non queren ser princesas

Philippe Lechermeier e Rébecca Dautremer (2007) Princesas esquecidas ou desconhecidas. Vilanova de Gaia: Editora de Educaçao Nacional.

Business literature

Con catro motivos xa tópicos na literatura e no cine: protagonista infantil, nazismo, campos de concentración... o autor crea unha historia sinxela, sensibleira e sen maior interese. Albíscase dende o comezo o desenlace, xa dende o mesmo título e a novela parece ser o resultado dun deses cursos, "Como escribir un betseller", da factoría Baricco.

John Boyne (2007) O neno do pixama a raias. Vigo: Factoría K. Tradución de Daniel Saavedra.

Lendas vivas

Xosé Miranda (2002) Pel de lobo. Vigo: Xerais.

Retrato de familia, álbum de historia

Pensaba en mi libro...

Es muy pretencioso por mi parte. Es decir, que soy
incapaz de darle

un sentido a mi relación con mi padre... ¿Cómo voy a dárselo a

Auschwitz, al Holocausto?...
Hay demasiadas cosas que jamás podré entender o visualizar. Vamos, que la realidad es demasiado compleja para un tebeo... Hay que obviar demasiadas cosas o distorsionarlas. Pp. 174 e 175

Art Spiegelman (2003) Maus. Relato de un superviviente. Barcelona:
Planeta DeAgostini.

Desmontando a Harry

George Macdonald Fraser (2007) Harry Flashman. Un espía al servicio del imperio británico. Barcelona: Edhasa.

A síndrome de Pinocho

Santiago Tarín (2007) Viaje por las mentiras de la Historia universal. Barcelona: Verticales de bolsillo.